Dora dialekto de la antikva greka lingvo

La dora (antikve-greke Δωρικός) estis dialekto de la antikva greka lingvo.

Variaĵojn de ĉi dialekto parolis loĝantoj de suda kaj orienta Peloponezo, Kreto, Rodoso, ĉe kelkaj insuloj en la sudo de la Egea maro, en kelkaj urboj de Malgrandazio, Granda Grekio (suda Italio), Sicilio, Epiro kaj Makedonio.

Kun la nord-okcidenta dialekto ĝi konsistigas la «okcidentan grupon» de la klasikaj grekaj dialektoj.

Dum la Helenisma Epoko, kiam regis la Aĥea Ligo, en la kojnea greka lingvo aperis multaj specialaĵoj komunaj por ĉiuj doriaj dialektoj, kiuj malhelpis disvastiĝon al Peloponezo de la «atika kojneo» ĝis la 2-a jarcento antaŭ nia erao^[1].

Tiu komune akceptita dialekto komencis esti uzata en ediktoj de la Aĥea Ligo. En Arkadio ĝian aperon tre facilas spuri ĉar ĝi rimarkeble diferencas de la antikva ne-doria arkadia dialekto. En Aĥeo mem ĝi tenis siajn poziciojn ĝis la unua jarcento de nia erao. La aĥea doria kojneo ne havis tiujn ekstremajn ecojn, kiuj estas tipaj por la egea variaĵo de la doria dialekto kaj la nord-okcidenta doria kojneo.

Estas ĝenerale akceptite, ke la doria dialekto estiĝis en la montoj de Epiro, en la nord-okcidenta Grekio, patrolando de doroj. Ĝi estis disvastigita al ĉiuj aliaj regionoj dum la dora invado (ĉirkaŭ 1150 antaŭ nia erao) kaj posta koloniado. Ekzisto de la dora ŝtato en la centra Grekio, al la nordo de la golfo de Korinto, venigis teorion, ke la dora ĝermis en la nord-okcidenta Grekio aŭ almenaŭ en la limoj de Balkanoj. La dialekto disvastiĝis norden de la megara kolonio Bizanco kaj la korintaj kolonioj Potideo, Epidamno, Apolonio kaj Ambrakio.

Lokaj epigrafaj atestoj estas limigitaj per Ediktoj de la Epira Unio kaj sorĉtabelo el Pelao (ambaŭ ne pli frue ol 4-a jarcento antaŭ nia erao), kaj ankaŭ dora eponimo Μαχάτας, unuafoje renkontita en Makedonio (antaŭ 5-a jarcento antaŭ nia erao)^[2].

1. ↑ Carl Darling Buck, The Source of the So-Called Achaean-Doric κοινη, The American Journal of Philology (1900), p. 193.
2. ↑ SEG 49:776